PDF DOSYASI OLARAK İNDİR
Atıf için:
Dolmaz, M., Kaya, E. (2018). 7. Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerileri ve Dilsel Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 2 (1), 22-41.
Özet:
Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin yaratıcı yazma becerilerinin, onların çeşitli dilsel becerilerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmada tarama/ilişkisel tarama araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Sivas il merkezinde bulunan bir devlet okulunun yedinci sınıfında öğrenim gören dört farklı sınıftan toplam 80 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma, öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde yaptığı bir yaratıcı yazma çalışması ile başlamıştır. Bu çalışmadan elde edilen veriler Öztürk (2007) tarafından geliştirilen rubrik kullanılarak puanlanmıştır. Grupların dağılımının homojenliği ve verilerin dağılımının normalliği kontrol edildikten sonra, elde edilen verilerin ortalama değerleri ve standart sapma değerleri incelenmiştir. Elde edilen ortalama değerlere ait farklılığın anlamlı olup olmadığını kontrol etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey Testi’nden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin yaratıcı yazma becerilerinin, dilsel becerileri açısından anlamlı derecede farklılaştığı gözlenmiştir. Bu sonuca göre, dilsel becerileri gelişmiş olan öğrencilerin, yaratıcı yazma becerilerinin de gelişmiş olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Dilsel Beceriler, Sosyal Bilgiler, Yaratıcılık, Yaratıcı Yazma
GİRİŞ
Yaşadığımız yüzyılın bilgi çağı olduğu, bu çağda bilgiye erişimin herkes tarafından kolaylıkla sağlanabileceği, bu sebeple toplumlar için yaratıcılığı üst düzeyde kullanabilmenin, farklı ve yeni olanın daha da önem kazandığı inkâr edilemez bir gerçektir (Demir, 2013:85). Özellikle günümüz teknolojisinin insana çok kısa zamanda çok çeşitli bilgiye erişim imkânı sunması sonucu, yaşamda kişinin bilgiyi edinmesine duyulan saygı yerini kişinin var olan bilgiyi kullanarak, nesneler ve olaylar arasında yeni ilişkiler kurmak suretiyle yeni bilgiler üretmesine bırakmıştır (Dolmaz ve Kaya, 2017:2). Çünkü tıpkı dün gibi günümüz dünyasında da, yaşam şartları ve eğitim programları düşünen sorgulayan ve sorunlara çözüm üreten yaratıcı bireylerin varlığını gerekli kılmaktadır (Demir, 2013:85).
Yakın bir zamana kadar öğrenciler, okullarda yıllar boyunca doğru olduğu kabul edilen geçmişe ilişkin tarihleri, noktalama kurallarını, çarpım tablosunu ezberlemek ve ezberletilenleri harfi harfine anlamak, yani Gartenhaus’un deyimi ile “yakınsak düşünmek” zorunda bırakılmıştır. Çocuk okul vb. kurumlarda toplumsallaşma süreçlerine dâhil olmaya başladığında “düş gücü ile icat, pratik ve doğru olan uğruna feda edilir” ve yakınsak düşünmeye kayma başlar. Bunun doğal bir sonucu olarak yaşamın ıraksak olan sorularına yakınsak düşünce ile yanıt vermek gibi ironik bir durumla karşılaşırız. Yakınsak düşünme ile öğrenciler önceden oluşturulmuş düşünce ve kalıplara başvurmaya yönlendirilmiştir (Gartenhaus, 1997:11-15). Çünkü lise çağındaki öğrencilerin bilimsel düşünme ve soruşturma yeteneğine sahip olmadığı düşünülmüştür. İşte bu yüzdendir ki öğrenciler lise yıllarında dahi bilimi bir keşif olarak değil bilgi birikimi olarak tanımıştır (Torrance, 1977:15).
Craft’a (1999:137) göre yaratıcılık 1990’lı yıllarda eğitim ve toplum için giderek artan bir ilgi alanı haline gelmiştir. Özellikle çocukların yazıdan sanatsal çalışmalara birçok alanda etkileyici düzeyde yaratıcı olabileceğinin keşfedilmesi ile birlikte öğrenciler, bir bilim adamı gibi düşünme konusunda teşvik edilmeye başlanmıştır (Torrance, 1977:15). Gökalp’e (2016:35) göre çocukların yaratıcı düşünmeleri kendi iç dünyalarına ve dış dünyadaki uçsuz bucaksız âlemlere ulaşabilmesi için elzemdir ve eğitimcilerin göz önünde bulundurması gereken en önemli konulardan biridir.
Literatürde yaratıcılığın ne olduğuna dair çok farklı tanımlar bulunmaktadır. Gomez’in (2007:31) bu tanımlar konudaki açıklaması dikkate değerdir ve aslında konunun kısaca özeti niteliğindedir. Gomez, yaratıcılığın farklı disiplinlerce farklı yönleri ile tanımlanmasından kaynaklı çok farklı tanımlarının ortaya çıktığını belirtmiştir. Reid ve Petocz’dan (2004) aktardığı bilgilere göre bu durumun sebebi yaratıcılığın farklı disiplinlerin farklı bakış açıları ile değerlendirildiğinde farklı anlamlar kazanmasıdır. Örneğin yaratıcılık eğitimde “yenilik, sentez yapma, öğrenme ve öğretme sürecinde bağlantı kurulması”, iş dünyasında “girişimcilik”, matematikte “problem çözme”, müzikte “performans ya da kompozisyon” olarak tanımlanmıştır (Akt. Gomez, 2007:31).
Her ne olursa olsun yaratıcılık, insanoğlu için bir ihtiyaç olduğu kadar fiziksel, biyolojik ve psikolojik açıdan da insan doğasının vazgeçilmez bir yönüdür (Cannatella, 2004:59). Her insanın doğuştan sahip olduğu bir içgüdü olan yaratıcılık, bu yönüyle insanı insan yapan en temel özelliklerden biridir ve öncelikli olarak hayatta kalmak, ikincil olarak da günlük yaşamda karşılaşılan sorunları çözmek amacı ile sık sık işe koşulur (Lowenfeld, 1947 Akt. Onur ve Zorlu, 2017:1538). Parkhurst’a göre (1999:1) yaratıcılık dün ve bugün olduğu gibi gelecekte kullanımına ihtiyaç duyulacak olması nedeniyle elde edilmesi gerekli temel bir beceridir.
Birçok bilim insanı, yaratıcılığın herkeste var olan bir yetenek ya da içgüdü olduğunu, ancak bu yeteneği geliştirip beceriye dönüştürebilmek için uygulamalı etkinliklerle pekiştirmek gerektiğini belirtmiştir. (Gartenhaus, 1997: 11-13, Ataman, 1993:11, Ağluç, 2013:3, Özerbaş, 2011:700, Başkök, 2012:11) Ayrıca yaratıcı düşünme gücünü kullanarak başarı elde eden bireylerin yaratıcılığına duyduğu güven artacaktır. Yaratıcı düşünmede tıpkı diğer birçok şey gibi pekiştirme ile geliştirilir ve birçok insanın kendi benliğinde bulunabilecek erdemleri ortaya çıkarır. Çocuklara bireysel kaynaklarından ne denli yararlanabileceklerini öğretmek, onlara devamlı olarak öğrenme, büyüme ve daha etkili düşünebilme için gereksinim duydukları araçları sağlar (Gartenhaus 1997:15-20).
Ancak yaratıcılık gibi bir beceriyi etkin kullanabilmek için temel birtakım arka plan becerilerine sahip olmak gerekir. Şüphesiz ki bu beceriler içerisinde en mühim olanı temel dilsel becerileri kullanma durumudur. Baş (2002:60) Türkçe’nin konuşma, okuma, yazma ve dinleme olmak üzere temel dört dil becerisi bulunduğunu belirtmiştir. Rubin (2000) düşüncenin oluşumunu açıklarken bir boşlukta oluşmayacağını, oluşabilmesi için çocukların ilk elden bilgi toplayabilecekleri çeşitli ve zengin kaynaklara ihtiyaçları olduğunu belirtmiştir (Akt. Öztürk, 2007:25). Öğrencilerin bilgi toplarken yararlanabilecekleri zengin kaynaklara ulaşmada kullanacakları yegâne araç temel dil becerileri olacaktır. Örneğin iyi bir yazım, çocuklarda yalnızca insanların düşüncelerine değil aynı zamanda onları yazmak için ihtiyaç duyulan unsurlara karşıda duyarlılık sağlar.
Kara ve Akkaya (2014:219) Çocuğun okuma becerisiyle küçük yaşta tanışmasının, masal gibi edebi ürünlere bağlanışına ve kendine bir iç dünya inşa etmesine katkıda bulunduğunu belirtmişlerdir. Bu sayede çocuk ilerleyen yıllarda, anlatım üzerine kurulu kurgusal metinlere ilgi duyacak, çocuğun ilgi alanları gelişmeye başlayacak ve böylelikle merak duygusunda artış gözlenecektir. Dahası çocuk öykü ve roman gibi ürünleri kullanarak dış dünyayla bağlantı fırsatı yakalayacaktır. Böylelikle çocuk eserlerdeki karakterlerle kendisini özdeşleştirecek ve iç dünyası ile dış dünyası arasında gidiş gelişler yapabileceği kurgusal bir yapı geliştirecektir. Çocuğun dünyasında, özellikle ilköğretim yıllarında kurgu ve gerçeklik bir bütündür yani iç içedir. Çocuk bu dönemde hem kurmaca hem de gerçeklik arasında bir noktada yaşar. Böylelikle hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirme imkânına sahip olur.
Küçük (2007) benzer bir şekilde yüksek bir düşünceye, eleştirel bir bakışa, düzenli okuma alışkanlığına, duygu ve yaşantı zenginliğine sahip olmanın öğrencileri yaratıcı etkinliklere güdüleyen önemli etmenler olduğunu belirtir (Akt. Temizkan, 2011:920). Burada duygu ve yaşantı zenginliğine ayrı bir parantez açmak gereklidir. Öğrenci, konuşma becerisini kullanarak çevresindeki kişiler ile iletişime geçer, sosyalleşir ve onların yaşam tecrübeleri ve fikirlerinden yaralanır. Yani gelişen bir yaşantı zenginliğine sahip olma şansı yakalar. King (1999:63) konuşma becerisi iyi olan kişilerin konuya farklı açılardan yaklaşabildiğini, hiç fark edilmeyen yönünü fark edebildiğini, geniş ufuklara sahip olduklarını, günlük yaşamdaki durumların dışındaki durumları da düşünüp hesaba katabildiklerini ve kendine has bir yöntemleri olduğunu belirtmiştir (Akt. Başaran ve Erdem, 2009:746) Yukarıda saydığımız özelliklerin tamamının yaratıcı bireylerin de sahip oldukları özellikler olduğu gözden kaçmaması gereken bir durumdur.
Yaratıcılıkla bütünsel bir süreç içerisinde bulunan bir diğer dil becerisi yazma becerisidir. Yaratıcılık sürekli yazma etkinlikleri gerçekleştirilerek kazanılabilecek bir beceridir. Çünkü yazma etkinlikleri öğrencilerin kendi hayal dünyasında tasarladığı ürünleri ortaya koymasına yardımcı olur. Sonuç olarak yazma etkinliği yaratıcı düşünmeyi ve yeni kazanılan bilgileri önceden kazanılmış bilgiler ile ilişkilendirmeyi gerektirir.( Ataman, 2009; Lawwill, 1999 Akt. Demir, 2013:87)
Yaratıcılıkla yazma süreci birleştiğinde, yani yaratıcı yazma esnasında öğrenciye sonsuz bir hayal âleminin kapıları ardına kadar açılır. Temizkan (2010)’e göre kurgu dünyası için kullanılan yazı “imgesel bir tat kıvamı alarak şiire, okuyucusuna yığınla arkadaş kazandıracak dünyalara giden yolları açarak roman ve hikâyeye, taklit ve gerçeği kol kola götürerek tiyatroya dönüşür ve yaratıcılığı, başkalarından farklı düşünmeyi, farklı bağlantılar kurmayı gösterir, hayatı yeniden tanımlamayı öğretir” bir özellik taşır. Dolmaz ve Kaya (2017:4-5) bu durumu günlük hayatın bir provası olarak niteler. Öğrenci yaratıcı yazma çalışması esnasında, içerisinde bulunduğu halet-i ruhiyesi, düşünceleri ve hayalleri yardımıyla çok çeşitli hayali durum ve sorunla yüzleşir. Öğrencinin bu yüzleştiği sorun ve durumlardan elde ettiği tecrübe, ona yarının sorunlarını bugünden öngörme, kendine özgü çözümler üretme ve farklı durumlara hazır olma imkânı tanır. Demir (2013:85) bu durumun doğal bir sonucu olarak, yaratıcılığını üst düzeyde kullanabilen bireylerin toplumda statü sahibi kişiler olmayı başardıkları belirtmektedir.
Bireylerin sahip olduğu diplomaların yanı sıra araştıran, eleştirel düşünebilen, hayal kuran ve sahip olduğu düş gücü ile çeşitli sorunlara farklı çözüm önerileri getirebilen, herkesten farklı düşünebilen yaratıcı bireyler olmaları da günümüz toplumunun en önemli beklentileridir. Çağın gereklerine uygun yaratıcı bireyler yetiştirme çabası tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz eğitim programlarında da kendini göstermiş, yaratıcı düşünme birçok disiplinin geliştirmeyi amaçladığı ortak bir beceri olarak eğitim programlarımıza girmiştir.
Buraya kadar edindiğimiz bilgilerden çıkaracağımız sonuç yaratıcılığın insanın doğasında var olan ve günümüz toplumunun ihtiyaç duyduğu bir beceri olduğu, bir takım etkinlikler ile bu beceri düzeyinin geliştirilebileceği, geliştirilirken ise bir takım arka plan ögelerinin de kullanılmasının gerekliliğidir. Bu ögelerden belki de en önemlisi öğrencilerin okuma, konuşma, yazma becerileri yani çeşitli dilsel becerilerdir. Ancak öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri ile dilsel becerileri arasındaki ilişkiyi inceleyen çok az sayıda çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda yaratıcılığın tek bir dil becerisi ile olan ilişkisi üzerinde odaklanmıştır. Bu araştırmayı gerçekleştirirken yaratıcılık ile okuma, yazma ve konuşma gibi dilsel beceriler üzerinde bütünsel bir bakış açısıyla çalışmanın daha doğru olacağı düşünülmüştür. Bu düşüncenin sebebi, dilsel becerilerin bir biri üzerine gelişen karmaşık beceriler olmalarıdır. Öğrencilerin yaratıcılık düzeylerinin yaratıcı yazma çalışmaları ile ölçülmesinin nedeni ise yazma becerisinin diğer beceriler üzerine gelişen yapısı nedeniyledir. Araştırmada dört temel dilsel beceriden birisi olan dinleme becerisi kapsam dışı tutulmuştur. Bu durumun sebebi bu dört sınıfta derse giren öğretmenin öğrencilerin dinleme becerilerini puanlama konusunda çekimser kalmasıdır. Barın’ın (2002:19) diğer becerilerin aksine dinleme becerisinin doğrudan gözlenemediği ve içsel bir süreç olduğu ifadesi bu durumu açıklar niteliktedir.
Araştırmanın Amacı
Bu araştırma 7. Sınıf düzeyinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin okuma, yazma ve konuşma becerileri ile yaratıcı yazma becerileri arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu ana amaç doğrultusunda:
- Öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri, konuşma becerilerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?
- Öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri, okuma becerilerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?
- Öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri, yazma becerilerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? sorularına yanıt aranacaktır.
YÖNTEM
Araştırmada birinci yazarın karma yöntemle gerçekleştirilen tez çalışmasının bir bölümü paylaşılmıştır. Araştırma bu bölümü ile tarama/ilişkisel tarama araştırması özelliklerini taşımaktadır. Tarama yönteminde, bir topluluğun tutum, kaygı, inanç, beceri vb. özelliklerini betimleyebilmek için bahse konu topluluğu temsil edebilecek kişilerden oluşan bir parça seçilir. (Büyüköztürk, Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2011). İlişkisel taramada esas olan iki ya da daha fazla değişkenin birlikte değişim gösterip göstermediği, eger gösteriyorsa değişimin ne düzeyde olduğunun tespitidir (Karasar, 2005).
Ayrıca öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmalarının değerlendirilmesi aşamasında doküman inceleme yöntemine de başvurulmuştur. Doküman inceleme araştırma alanı ve konusuyla ilgili yazılı ve görsel dökümanların incelenmesi ile gerçekleştirilir (İslamoğlu ve Alnıaçık, 2014). Bu bağlamda öğrencilerin yaratıcı yazma becerisi ile okuma, konuşma ve yazma becerileri arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla öğrencilere verilen yaratıcı yazma çalışma kâğıtlarında;
“Değerli Öğrenciler;
Yarın yerel bir radyoda İstanbul’un Fethi konulu bir program yapılacaktır. Lütfen programda sunulmak üzere bir metin yazınız” ifadesi ile öğrencilerden kendilerine özgü bir sunum metni yazmaları istenmiştir.
Çalışma Grubu
Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında, Sivas il merkezinde bulunan bir devlet okulunda, 7. Sınıf düzeyinde öğrenim gören dört farklı sınıftan (C-D-E-F) rastgele seçilmiş toplam 80 öğrenci oluşturmaktadır. Bu çalışma grubu seçilirken tesadüfi örneklem yöntemi kullanılmıştır.
Grupların dağılımının homojenliği ve verilerin dağılımının normalliğini tespit etmek amacıyla Levene Testi ve Shapiro-Wilk testinden yararlanılmıştır. Testler sonucunda varyansların homojen olduğu, verilerin ise normal dağılıma sahip olduğu tespit edilmiştir.
Tablo 1. Varyansların Homojenliği ve Verilerin Dağılımının Normalliği Testleri Sonuçları
| Levene Testi | Sd 1 | Sd 2 | P | |
| ,731 | 3 | 76 | ,537 | |
| Shapiro-Wilk | İstatistik | N | P | |
| Sınıf | C | ,916 | 20 | ,083 |
| D | ,934 | 20 | ,182 | |
| E | ,954 | 20 | ,427 | |
| F | ,951 | 20 | ,378 | |
Veri Toplama Araçları
Araştırmada verileri toplamak amacıyla, araştırmacılar tarafından yaratıcı yazma çalışma yaprağı hazırlanmıştır. Uzman görüşleri akabinde son şeklini alan çalışma yaprağıyla öğrencilerin yazma çalışmalarına ek olarak bir takım değişkenlere ait bilgiler toplanmıştır. Bunların yanında öğrencilerin konuşma, okuma ve yazma becerilerine öğretmenleri tarafından verilen değerlendirme puanları da dersin öğretmeninden temin edilmiştir. Bu araştırmada öğrencilerin konuşma, okuma ve yazma becerilerine ait veriler kullanılacaktır.
İkinci bir araç olan, Öztürk (2007) tarafından geliştirilen, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan yaratıcı yazma rubriği ile yaratıcı yazma çalışmaları puanlanmıştır. Rubriği geliştirirken araştırmacı, kendisi hariç üç ayrı alan uzmanın görüşüne daha başvurmak sureti ile rubriğe son şeklini vermiştir.
Rubrikler için güvenirlik çalışmasında temel esas puanlayıcılar arası uyuşma/benzerliktir. Rubriğin bu araştırma için güvenirlik durumu tespit edilirken, öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmalarına yönelik olarak alan uzmanları tarafından verilen puanlar üzerinde görüş birliği ve görüş ayrılığı olan durumlar belirlenmiş, Miles ve Huberman (1994:64) tarafından önerilen güvenirlik formülü kullanılmıştır. Formüle göre, (Güvenirlik=Görüş Birliği/(Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı)) güvenirlik hesaplaması sonucu, puanlamanın güvenirlik düzeyinin 0.93 çıktığı görülmüştür. Bu sonuca dayanarak, araştırmacılar hariç üç uzman tarafından yapılan puanlamanın büyük ölçüde uyuştuğu, kullanılan rubriğin bu araştırma için geçerli ve güvenilir sonuçlar verdiği söylenebilir.
Yaratıcı yazma çalışmalarının değerlendirilmesinde kullanılan rubrik toplam sekiz alt boyuttan oluşup her bir alt boyut bir puan ile beş puan arasında puanlanabilir. Öğrenciler bu rubrik’ten toplamda en az sekiz en fazla kırk puan alabilmektedir.
Verilerin Analizi
Araştırmacılar ve üç ayrı alan uzmanının, öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmalarını Öztürk (2007) tarafından geliştirilen rubrik ile puanlaması akabinde elde edilen yaratıcı yazma puanları SPSS 15.0 paket programında işlenmiştir. Grupların yaratıcı yazma puanlarının okuma, konuşma ve yazma becerileri bağlamında anlamlı farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek için tek yönlü varyans analizinden, tespit edilen farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirleyebilmek için ise tukey testinden faydalanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin yaratıcı yazma puanlarına ait ortalama ve standart sapma değerleri incelenmiştir. Varyans analizi yapılabilmesi için gruplardaki denek sayısı en az yirmi olmalıdır (MEB, 2012:21). Tukey testi için ise gruplardaki denek sayısı ise birbirine eşit olmalıdır (Tukey, 1949 Akt. Kayri, 2009:54). Bu görüşler doğrultusunda araştırmada gruplardaki denek sayısı her bir grup için yirmi olarak belirlenmiştir.
BULGULAR ve YORUM
Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Konuşma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesine Yönelik Bulgular
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasından elde edilen yaratıcı yazma beceri puanlarının konuşma becerileri ile ilişkisi tablo 2’de verilmiştir. Bu tabloya göre. öğrencilerin konuşma becerilerinin öğretmenlerince değerlendirilmesi sonucu elde ettikleri konuşma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı bulgusu elde edilmiştir.
Tablo 2. Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Konuşma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesi Sonucu Elde Edilen Tek Yönlü Varyans Analizi – Tukey Testi Verileri ile Ortalama ve Standart Sapma Bilgileri
| Boyut | Ölçüm | Test Puanı | TYVA | TUKEY | ||
| Fikirlerin Orijinalliği | Düzey | N | Ort. | S.S. | ,000 | 4-2
4-3 |
| Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | |||
| Orta | 32 | 1,31 | ,47093 | |||
| İyi | 34 | 1,73 | ,61835 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,33 | 1,00000 | |||
| Düşüncelerin Akıcılığı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,027 | 2-4 |
| Orta | 32 | 1,53 | ,62136 | |||
| İyi | 34 | 1,82 | ,67288 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,33 | 1,32288 | |||
| Düşüncelerin Esnekliği | Geçer | 5 | 1,20 | 1,2000 | ,002 | 4-2
4-3 |
| Orta | 32 | 1,18 | 1,1875 | |||
| İyi | 34 | 1,44 | 1,4412 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,22 | 2,2222 | |||
| Kelimelerin Zenginliği | Geçer | 5 | 1,00 | ,00000 | ,032 | 2-4 |
| Orta | 32 | 1,12 | ,33601 | |||
| İyi | 34 | 1,32 | ,53488 | |||
| Pekiyi | 9 | 1,66 | 1,00000 | |||
| Cümle Yapısı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,005 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 32 | 1,53 | ,62136 | |||
| İyi | 34 | 1,76 | ,69887 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,55 | 1,33333 | |||
| Organizasyon | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,020 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 32 | 1,68 | ,69270 | |||
| İyi | 34 | 1,73 | ,79043 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,55 | 1,13039 | |||
| Yazı Tarzı | Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 32 | 1,15 | ,36890 | |||
| İyi | 34 | 1,35 | ,69117 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,22 | 1,09291 | |||
| Dilbilgisine Uygunluk | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,025 | 4-2
4-3 |
| Orta | 32 | 1,50 | ,56796 | |||
| İyi | 34 | 1,55 | ,61255 | |||
| Pekiyi | 9 | 2,22 | ,97183 | |||
Tablo dili : N (Kişi Sayısı), TYVA (Tek Yönlü Varyans Analizi), Ort (Ortalama), S.S. (Standart Sapma), 1 (Geçer), 2 (Orta), 3 (İyi), 4 (Pekiyi) anlamlarına gelmektedir.
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Fikirlerin Orijinalliği” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 7,976 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,31), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,73), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,33) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Akıcılığı” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,235 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,53), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,82), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,33) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Esnekliği” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 5,236 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,18), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,44), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,22) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Kelimelerin Zenginliği” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,080 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,00), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,12), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,32), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =1,66) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Cümle Yapısı” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 4,646 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,53), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,76), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,55) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Organizasyon” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,495 p<.05*<), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,68), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,73), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,55) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Yazı Tarzı” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 6,804 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,15), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,35), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,22) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Dilbilgisine Uygunluk” boyutundan elde ettiği puanların, konuşma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,305 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” ve “iyi” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin konuşma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde konuşma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,50), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,55), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,22) olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Bu bulgulara dayanarak yaratıcı yazma becerileri ile konuşma becerisi arasında doğrusal bir ilişki bulunduğu söylenilebilir. Öğrencilerin konuşma becerisi “Geçer” düzeyinden “Pekiyi” düzeye yükseldikçe yaratıcı yazma becerileri doğrultusunda elde ettikleri puan ortalamaları da yükselmektedir. Yaratıcı yazmanın “Yazı Tarzı” ve “Düşüncelerin Esnekliği” boyutlarında sadece “Geçer” ve “Orta” düzeyde konuşma becerisine sahip öğrenciler arasında konuşma becerisi ve yaratıcı yazma puanları bağlamında doğrusal olmayan bir ilişki görülsede yaratıcı yazma becerilerinin diğer altı boyutunda artışın doğrusal olması konuşma becerisi ile yaratıcı yazma becerileri arasındaki ilişkinin önemini ortaya koymaktadır.
Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Okuma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesine Yönelik Bulgular
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasından elde edilen yaratıcı yazma beceri puanlarının okuma becerileri ile ilişkisi tablo 3’de verilmiştir. Bu tabloya göre, öğrencilerin okuma becerilerinin öğretmenlerince değerlendirilmesi sonucu elde ettikleri okuma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı bulgusu elde edilmiştir.
Tablo 3. Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Okuma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesi Sonucu Elde Edilen Tek Yönlü Varyans Analizi – Tukey Testi Verileri ile Ortalama ve Standart Sapma Bilgileri
| Boyut | Ölçüm | Test Puanı | TYVA | TUKEY | ||
| Fikirlerin Orijinalliği | Düzey | N | Ort. | S.S. | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | |||
| Orta | 36 | 1,36 | ,48714 | |||
| İyi | 29 | 1,68 | ,60376 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | ,96609 | |||
| Düşüncelerin Akıcılığı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,004 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,55 | ,60684 | |||
| İyi | 29 | 1,75 | ,63556 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,50 | 1,26930 | |||
| Düşüncelerin Esnekliği | Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,22 | ,48469 | |||
| İyi | 29 | 1,34 | ,55265 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | 1,34990 | |||
| Kelimelerin Zenginliği | Geçer | 5 | 1,00 | ,00000 | ,001 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,16 | ,37796 | |||
| İyi | 29 | 1,20 | ,41225 | |||
| Pekiyi | 10 | 1,90 | ,99443 | |||
| Cümle Yapısı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,003 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,50 | ,60945 | |||
| İyi | 29 | 1,82 | ,71058 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,50 | 1,26930 | |||
| Organizasyon | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,006 | 4-2
4-3 |
| Orta | 36 | 1,66 | ,71714 | |||
| İyi | 29 | 1,72 | ,70186 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,60 | 1,17379 | |||
| Yazı Tarzı | Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,16 | ,37796 | |||
| İyi | 29 | 1,27 | ,52757 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | 1,17379 | |||
| Dilbilgisine Uygunluk | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,002 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,41 | ,55420 | |||
| İyi | 29 | 1,62 | ,56149 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,30 | ,94868 | |||
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Fikirlerin Orijinalliği” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 8,673 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,36), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,68), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Akıcılığı” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 4,818 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,55), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,75), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,50) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Esnekliği” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 8,511 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,22), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,34), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Kelimelerin Zenginliği” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 6,556 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,00), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,16), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,20), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =1,90) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Cümle Yapısı” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 5,115 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,50), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,82), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,50) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Organizasyon” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 4,462 p<.05*<), bahse konu farklılığın “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,66), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,72), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,60) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Yazı Tarzı” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 12,177 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,16), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,27), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Dilbilgisine Uygunluk” boyutundan elde ettiği puanların, okuma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 5,546 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde okuma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” okuma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin okuma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde okuma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,41), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,62), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,30) olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Tüm bu bulgulardan hareketle yaratıcı yazma becerileri ile okuma becerisi arasında doğrusal bir ilişki bulunduğu rahatlıkla görülebilmektedir. Öğrencilerin okuma becerisi “Geçer” düzeyinden “Pekiyi” düzeye yükseldikçe yaratıcı yazma becerileri doğrultusunda elde ettikleri puan ortalamaları da yükselmektedir. Yaratıcı yazmanın “Yazı Tarzı” boyutunda sadece “Geçer” ve “Orta” düzeyde okuma becerisine sahip öğrenciler arasında okuma becerisi ve yaratıcı yazma puanları bağlamında doğrusal olmayan bir ilişki görülsede yaratıcı yazma becerilerinin diğer yedi boyutunda artışın doğrusal olması okuma ile yaratıcı yazma becerileri arasındaki ilişkinin önemini ortaya koymaktadır.
Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Yazma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesine Yönelik Bulgular
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasından elde edilen yaratıcı yazma beceri puanlarının yazma becerileri ile ilişkisi tablo 4’de verilmiştir. Bu tabloya göre, öğrencilerin yazma becerilerinin öğretmenlerince değerlendirilmesi sonucu elde ettikleri yazma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı bulgusu elde edilmiştir.
Tablo 4. Öğrencilerin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Yazma Becerileri Bağlamında Değerlendirilmesi Sonucu Elde Edilen Tek Yönlü Varyans Analizi – Tukey Testi Verileri İle Ortalama Ve Standart Sapma Bilgileri
| Boyut | Ölçüm | Test Puanı | TYVA | TUKEY | ||
| Fikirlerin Orijinalliği | Düzey | N | Ort. | S.S. | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | |||
| Orta | 36 | 1,36 | ,48714 | |||
| İyi | 29 | 1,68 | ,60376 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | ,96609 | |||
| Düşüncelerin Akıcılığı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,004 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,55 | ,60684 | |||
| İyi | 29 | 1,75 | ,63556 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,50 | 1,26930 | |||
| Düşüncelerin Esnekliği | Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,22 | ,48469 | |||
| İyi | 29 | 1,34 | ,55265 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | 1,34990 | |||
| Kelimelerin Zenginliği | Geçer | 5 | 1,00 | ,00000 | ,001 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,16 | ,37796 | |||
| İyi | 29 | 1,20 | ,41225 | |||
| Pekiyi | 10 | 1,90 | ,99443 | |||
| Cümle Yapısı | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,003 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,50 | ,60945 | |||
| İyi | 29 | 1,82 | ,71058 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,50 | 1,26930 | |||
| Organizasyon | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,006 | 4-2
4-3 |
| Orta | 36 | 1,66 | ,71714 | |||
| İyi | 29 | 1,72 | ,70186 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,60 | 1,17379 | |||
| Yazı Tarzı | Geçer | 5 | 1,20 | ,44721 | ,000 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,16 | ,37796 | |||
| İyi | 29 | 1,27 | ,52757 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,40 | 1,17379 | |||
| Dilbilgisine Uygunluk | Geçer | 5 | 1,40 | ,54772 | ,002 | 4-1
4-2 4-3 |
| Orta | 36 | 1,41 | ,55420 | |||
| İyi | 29 | 1,62 | ,56149 | |||
| Pekiyi | 10 | 2,30 | ,94868 | |||
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Fikirlerin Orijinalliği” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 5,560 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,36), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,68), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Akıcılığı” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,726 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,55), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,75), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,50) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Düşüncelerin Esnekliği” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 5,312 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,22), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,34), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Kelimelerin Zenginliği” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 3,503 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,00), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,16), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,20), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =1,90) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Cümle Yapısı” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 4,346 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,50), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,82), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,50) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Organizasyon” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 2,858 p<.05*), bahse konu farklılığın “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,66), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,72), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,60) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Yazı Tarzı” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 6,250 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,20), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,16), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,27), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,40) olduğu,
Öğrencilerin yaratıcı yazma çalışmasının, “Dilbilgisine Uygunluk” boyutundan elde ettiği puanların, yazma becerileri bağlamında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği (F(3-79)= 4,258 p<.05*), bahse konu farklılığın “geçer”, “orta” ve “iyi” düzeyde yazma becerisine sahip öğrencilerle “pekiyi” yazma becerisine sahip öğrenciler arasında “pekiyi” düzeyde değerlendirme puanına sahip öğrenciler lehine olduğu, öğrencilerin yazma beceri düzeylerine göre yaratıcı yazma puan ortalamalarının; “Geçer” düzeyde yazma puanı alan öğrenciler için ( =1,40), “Orta” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,41), “İyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ( =1,62), “Pekiyi” düzeyde puan alan öğrenciler için ise ( =2,30) olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Yazma becerisi ve yaratıcı yazma becerileri arasındaki ilişkiye yönelik bulgulardan hareketle yaratıcı yazma becerileri ile yazma becerisi arasında doğrusal bir ilişki bulunduğu rahatlıkla görülebilmektedir. Öğrencilerin yazma becerisi “Geçer” düzeyinden “Pekiyi” düzeye yükseldikçe yaratıcı yazma becerileri doğrultusunda elde ettikleri puan ortalamaları da yükselmektedir. Yaratıcı yazmanın “Yazı Tarzı” boyutunda sadece “Geçer” ve “Orta” düzeyde yazma becerisine sahip öğrenciler arasında yazma becerisi ve yaratıcı yazma puanları bağlamında doğrusal olmayan bir ilişki görülsede yaratıcı yazma becerilerinin diğer yedi boyutunda artışın doğrusal olması yazma ile yaratıcı yazma becerileri arasındaki ilişkinin önemini ortaya koymaktadır.
SONUÇLAR ve ÖNERİLER
Araştırmada konuşma, okuma ve yazma gibi temel dilsel becerilerin öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri ile ilişkisi incelenmiştir. Bu araştırmadan çıkarılacak genel sonuç temel dilsel becerilerin, öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri üzerinde olumlu yönde etkiye sahip olduğu ve anlamlı farklılıklara yol açtığıdır. Yapılan inceleme sonucunda, elde edilen bulgulardan şu alt sonuçlara ulaşılmıştır.
- Öğrencilerin konuşma becerileri ile yaratıcı yazma becerileri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Öğrencilerin konuşma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı sonucu elde edilmiştir. Hall vd. (1986) insanoğlunun konuşmak için kullandığı sesleri, yaratıcılık yeteneğini kullanarak bir sistematik üzerine oturttuğu ve bu yaratıcılık sayesinde insanlar arasında iletişim kurulabildiğini ifade etmişlerdir (Akt. Karacan, 2000:263). Yağmur Şahin ve Zorlu Kana (2013:30) çocukların çevresindekilerle iletişim kurarak bir takım bilgileri edinebildiğini belirtmişler, Kurudayıoğlu (2003:300) ise beynin sağ yarım küresinde bu bilgilerin yaratıcılık yeteneği ile birleştiğini ve özgün fikir ile hayallerin bu şekilde ortaya çıktığını, öğrencilerin hayallerini konuşarak sınıf ortamında dile getirmesinin onların konuşma becerisini daha fazla geliştirmelerine katkıda bulunduğunu belirtmiştir. Şahin’e (2007) gore de dil ve düşünce bütünsel bir özellik gösterir, insanlar dili kullanarak kendi düşüncelerini, yaşantı-gözlemlerini ve evreni kurgusal bir biçimde ifade ederler. Bu ifade biçimi de yaratıcı yazmanın temel amaçlarından biridir ve dilin konuşma, okuma ve yazma becerileri gibi temel becerilerinde yetkin olmak yaratıcı düşünmeye imkân tanır. Buradan çıkarılan konuşma becerisinin yaratıcılığı, yaratıcılığında konuşma becerisini geliştirdiği verisi bu araştırma sonucunda elde edilen verilerle örtüşmektedir.
- Öğrencilerin okuma becerileri ile yaratıcı yazma becerileri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Yani öğrencilerin okuma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Kara ve Akkaya özellikle ilköğretim yıllarında çocuğun dünyasında kurgu ve gerçekliğin bir bütün olduğunu belirterek çocukların özellikle masal, hikâye, roman, fabl gibi kurgusal eserler vasıtası ile kurgu ve gerçeklik arasında gidip geldiklerine dikkat çekmişlerdir. Bu eserler, çocukların hayal gücü ve yaratıcılıklarını geliştirmek için gerçekte var olmayan yaşantılar, kurgu ve fanteziler içermektedir. Ayrıca okunan hikâye, masal gibi eserlerden edindikleri kurgusal formları resim, müzik ve yaratıcı yazma gibi etkinliklerde kullandıklarını belirtmişlerdir. (Kara ve Akkaya, 2014:217-219). Küçük (2007) benzer bir şekilde düzenli okuma alışkanlığına sahip olmanın yaratıcı etkinlikler üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu belirtmiştir (Akt. Temizkan, 2011:920). Ayrıca Dolmaz ve Kaya’nın (2017:15) araştırmaları sonucu bilim ve teknolojideki gelişmeleri okurlarına aktaran bilim ve teknoloji dergilerindeki bilimsel teknolojik yazıları okumanın da öğrencilerin yaratıcılıklarına olumlu etki yaptığı tespit edilmiştir. Bu görüşler araştırma sonuçlarımızla benzerlik göstermektedir.
- Öğrencilerin yazma beceri puanları ile yaratıcı yazma beceri puanlarındaki artış doğrusaldır. Yazma beceri puanları arttıkça yaratıcı yazma beceri puanlarının da arttığı görülmüştür. Demir (2013:84) benzer şekilde yaptığı araştırmalar sonucu öğrencilerin yazma özyeterlik algıları ile yaratıcı yazma becerileri arasında olumlu yönde anlamlı bir ilişki tespit etmiş, yaratıcılık ve yazma becerisinin birbirine çok yakın ve özdeş olduğunu belirtmiştir. Ona göre öğrencilerin yazma becerilerine dayalı yazma çalışmaları onların yaratıcılığının somut bir ürünüdür. Ağluç (2013:5) roman ve hikâye gibi yazma eserlerin yaratıcılığa dayalı bir sürecin ürünleri olduğunu belirtmiştir. Torrance (1977) benzer bir şekilde öykü ve şiir yazma etkinliklerinin yaratıcı başarıyı getirdiğini, bu tür etkinliklere zaman ayrılmasının faydalı olacağını, bunların boş zaman aktivitesi olmadığını ifade etmiştir. Bu ifadelerde, araştırmadan elde edilen, yaratıcılık becerisinin yazma becerisi ile doğrusal bir gelişim gösterdiği sonuçlarıyla örtüşen ifadelerdir.
Bu sonuçlar doğrultusunda şu önerilerde bulunulabilir:
- Öğrencilerin, okul içi ve dışında okuma becerilerini doğrudan artırarak yaratıcılıklarını geliştirecek, onların düşüncelerinde yeni ufuklar açacak hikâye, roman, masal ve fabl gibi dilsel kaynakları okumaya teşvik edilmesi sağlanmalıdır.
- Öğrencilerin yazma çalışması yapabilecekleri Türkçe, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler dersleri gibi derslerde sık sık ünite ve konuların ruhuna uygun yaratıcı yazma etkinlikleri ile öğrenmelerini desteklemeleri gerekir. Böylelikle ünite ile ilgili kazanımlar gerçekleştirilirken öğrencilerin yazma ve yaratıcı yazma becerileri de geliştirilmiş olacaktır.
- Toplumun bir bireyi olan öğrencilerin okulda ve toplum içerisinde düşüncelerini özgür bir biçimde ifade edebilecekleri sınıf ortamına sahip olmaları sağlanmalıdır. Özellikle öğrencilerin hayal kurmaları ve bunu sınıf içerisinde dile getirmelerini sağlama, onlara ünite konuları ile ilgili sorular sorarak yaratıcı düşünme ve düşüncelerini ifade etme imkânı verme, metinlerde yer alan olayların sonuçlarını tahmin etme gibi etkinliklerde bulunma fırsatı verilerek yaratıcı düşünme ve konuşma becerilerini geliştirme imkânı tanınmalıdır.
- Öğrencilerin yaratıcılığı yani yaratıcı düşünme ve yaratıcı yazma becerisi hemen hemen tüm disiplinlerin geliştirmeyi amaçladığı ortak bir beceri olması dolayısı ile disiplinlerarası koordinasyonu gerektirmektedir. Farklı disiplinlerce öğrencide yaratıcı düşünme ve yaratıcı yazmayı geliştiren etkinlikler yapılırken, branş öğretmenlerinin Türkçe öğretmenleri ile bir değerlendirme yapması yerinde olacaktır.
Makaleyi PDF olarak incelemek için:
http://dergipark.gov.tr/download/article-file/503076
KAYNAKÇA
Ağluç, L. (2013). Sanat Yaratıcılık Bağlamında İnsan ve Yaratma Güdüsü. Mediterranean Journal of Humanities, 3(1), 1-14.
Ataman, A. (1993). “Eğitim Sürecinde Yaratıcılık”, Yaratıcılık ve Eğitim, Türk Eğitim Derneği XVII. Eğitim Toplantısı (25-26 Kasım 1993), Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Barın, M. (2002). Yabancı Dil Öğretiminde Dinleme Becerisinin Önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28-29).
Başaran, M., Erdem İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Güzel Konuşma Becerisi İle İlgili Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
Baş, B. (2002). Türkçe Temel Dil Becerilerinin Öğretiminde Atasözlerinin Kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 60-68.
Başkök, B., (2012). İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinde Uygulanan Yaratıcı Yazma Çalışmalarının, Öğrencilerin Yaratıcılıklarına ve Türkçe Dersine Olan Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Büyüköztürk Ş., Demirel F., Karadeniz, Ş., Akgün, Ö. E., Kılıç, E. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cannatella, H., (2004). Embedding Creativity in Teaching and Learning. Journal of Aesthetic Education, 38 (4), 59-70.
Craft, A. (1999). Creative Development İn The Early Years: Some İmplications Of Policy For Practice. Curriculum Journal, 10(1), 135-150.
Demir, T. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerileri İle Yazma Özyeterlik Algısı İlişkisi Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 84-114.
Dolmaz, M., Kaya, E. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Bir Yaratıcı Yazma Çalışması: Yaratıcı Yazma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Bağlamında İncelenmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(2), 1-17.
Gartenhaus, A. R. (1997). Minds in Motion-Using Museum To Expand Creative Thinking. (Çeviren: Ruhiser Mergenci ve Bekir Onur). (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları (No: 7).
Gomez, J. G., (2007). What Do We Know About Creativity?. The Journal of Effective Teaching, 7 (1), 31-43.
Gökalp, M. (2016). Çocukta Yaratıcılık Ve Yaratıcı Çocuk Etkinliklerinin “Yaratıcılık Ve Geliştirilmesi” Dersinde Okul Öncesi Bölümü Öğrencilerine Olan Etkisi ( Samsun Eğitim Fakültesi Örneği). Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 25-36.
İslamoğlu, A.H., Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
Kara, Ö. T., Akkaya, A. (2014). Kurgusal Çocuk Yazını Ürünlerinde Çocukların Hayal Gücü ve Yaratıcılığını Etkileyen Boyutlar. (Editör: Bülent ÖZKAN, Çocuk Yazını Araştırmaları, Adana: Karahan Kitabevi, s. 217-228.
Karacan, E. (2000). Bebeklerde ve Çocuklarda Dil Gelişimi. Klinik Psikiyatri Dergisi, (3(4), 263-268.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kayri, M. (2009). Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma Eğitimi ve Konuşma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Etkinlikler. TÜBAR-XIII/2003-Bahar, 287-309.
MEB (2012). İstatistiki TESTLER, Ankara. (megep.meb.gov.tr adresinden 14.04.2018 günü erişildi)
Miles, M. B., Huberman, A.M. (1994). Qualitive Data Analysis (2nd ed). California: SAGE.
Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı Düşünme Öğrenme Ortamının Akademik Başarı Ve Bilgilerin Kalıcılığa Etkisi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3). 675-705.
Öztürk E., (2007) İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara.
Parkhurst, H. (1999). Confusion, Lack Of Consensus, And The Definition Of Creativity As A Construct. Journal of Creative Behavior, 33(1), 1-21.
Semerci, N., Yelken, T.Y. (2010). İlköğretim Programlarındaki Ortak Temel Becerilere İlişkin Öğretmen Görüşleri (Elazığ ili örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 47-54.
Şahin, E. (2007). Yeni Türkçe Dersi Öğretim Programı’na Göre Dil Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Uygulamalar. 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, (10-15 Eylül 2007), 1619-1634, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
Temizkan, M. (2010). Türkçe Öğretiminde Yaratıcı Yazma Becerilerinin Geliştirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 621-643.
Temizkan, M. (2011). Yaratıcı Yazma Etkinliklerinin Öykü Yazma Becerisi Üzerindeki Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi (Educational Sciences: Theory & Practice), 11(2), 919-940.
Torrance, E. P. (1977). Creativity in the Classroom; What Research Says to the Teacher. National Education Association, Washington, DC. (http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED132593.pdf) (07.04.2018 tarihinde erişildi.).
Yağmur Şahin, E., Zorlu Kana, H. (2013). Türkçe Eğitim Programlarında Konuşma Eğitimi, Konuşma Eğitimi (Editör: Aziz Kılınç ve Abdullah Şahin), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.