Erzurum Kongresi ve Alınan Kararlar

Milli Mücadelede Erzurum’un yeri ayrıdır. Mondros Ateşkes anlaşmasının yapılmasının ardından tüm yurtta başlayan vatan müdafasının en bilinçli yapıldığı illerden biri de Erzurumdur. Trabzon ve Doğu Karadeniz bölgesinde Pontus Rum Devleti kurulma isteği Erzurum halkını birbirine kenetlemiştir. İtilaf devletlerinin zor ulaşabilecekleri bir coğrafyada olması, bu bölgedeki ordu birliklerinin henüz terhis edilmemesi ve başında Kazım Karabekir gibi bir komutanın bulunması bu bölgede bir kongre yapılması için çok elverişli bir ortam hazırlamıştır. Erzurum Kongresinin düzenlenmesinde Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuku Milliye cemiyeti ve Trabzon Muhafaza-i hukuk cemiyeti’nin katkıları çoktur. Bu dönemde İstanbul Hükümeti’nin baskısından korkan yerel amirlerden bazıları tıpkı Sivas Kongresinde olduğu gibi diğer illerden gelecek olan delegelerin bazılarını engelleme girişiminde bulunmuştur. Bu dönemde Mustafa Kemal Paşa çok sevdiği askerlik görevinden istifa etmiş ve Sine-i Millet’e dönme kararı almış ve bu saatten sonra milletin kurtuluşu için daha çok çaba göstermeye başlamıştır.

Erzurum Kongresi 23 Temmuz 1919 yılında 62 delegenin katılımı ile yapılmaya başlanmıştır. 7 Ağustos 1919 gününe kadar Kongre çalışmalarına devam etmiştir. Kongreye Mustafa Kemal Paşa oy çokluğu ile başkan seçilmiştir. Bu kongrede alınan kararlar daha sonra Milli Mücadele süreci içerisinde izlenecek yol haritasını belirleme yolunda çok faydalı olmuştur.

Erzurum Kongresinde Alınan Kararlar:

1. Doğu illleri ile Trabzon ve Canik Sancağı hiçbir sebeple Osmanlı Devleti topluluğundan ayrılması mümkün olmayan bir bütündür.
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, millet birlik olarak kendisini müdafaa ve mukavemet edecektir.
3. Vatanın ve İstiklâlin muhafazasına ve teminine İstanbul hükumeti muktedir olamadığı durumda , bu durumu temin için Anadolu’da geçici bir hükumet kurulacaktır.
4. Kuvayi Milliye’yi âmil ve irade-i milliye’yi hakim kılmak esastır.
5. Hristiyan azınlıklara siyasi hakimiyet ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez.
6. Manda ve himaye kabul edilemez.
7. Mili Meclis’in derhal toplanması ve hükumet işlerinin bu milli meclis denetimi altında yürütülmesi için çalışılacaktır.

alıntılama yapılmıştır.